Salsefia, zwana także salsify lub ostryżem warzywnym (Tragopogon porrifolius) to roślina jednoroczna lub dwuletnia z rodziny astrowatych. Pochodzi z obszaru Morza Śródziemnego, ale obecnie jest uprawiana w wielu krajach na świecie, w tym w Europie, Azji i Ameryce Północnej.
Liście salsefii są lancetowate i szorstkie, a kwiaty mają kolor fioletowy lub różowy. Salsefia jest rośliną łatwą do uprawy, a jej ziemiste korzenie przypominające pietruszkę lub pasternak są jadalne i mają charakterystyczny, delikatny smak.
Salsefia jest ceniona w kuchni za swoje właściwości smakowe i odżywcze. Zawiera błonnik, witaminy (m.in. witaminę C i witaminy z grupy B), minerały (takie jak żelazo, fosfor i potas) oraz inulinę – związek, który korzystnie wpływa na trawienie i układ odpornościowy.
W średniowieczu salsefia była bardzo popularna w Europie, a jej korzeń był wykorzystywany w medycynie jako lekarstwo na różnego rodzaju dolegliwości. Roślina była też ceniona za swój smak i była powszechnie stosowana w kuchni.
W czasach współczesnych salsefia nie jest tak popularna jak kiedyś, jednak nadal jest uprawiana i wykorzystywana w kuchni oraz w medycynie naturalnej.
Spis treści:
Salsefia a Skorzonera
Salsefia – uprawa
Salsefia – wartości odżywcze
Salsefia – właściwości zdrowotne
Salsefia w kuchni
Sałatka z salsefią, burakiem i serem feta
Salsefia duszona z młodymi ziemniakami
Salsefia a Skorzonera
Salsefia (Tragopogon porrifolius) i scorzonera (Scorzonera hispanica) to dwie różne rośliny, chociaż mogą być mylone ze względu na podobny wygląd ich korzeni.
Salsefia ma jadalne, długie, białe korzenie, podobne do marchwi lub pietruszki. Natomiast korzenie scorzonery są długie, czarne i mało okazałe, bardziej przypominające korzenie cykorii. W smaku salsefia jest słodka i delikatna, podczas gdy scorzonera jest bardziej gęsta i ma wyrazisty, korzenny smak.
Salsefia i scorzonera są też różne pod względem pochodzenia. Salsefia pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego i jest często uprawiana w Europie, a także w krajach Bliskiego Wschodu i Azji. Scorzoner natomiast pochodzi z rejonów Europy Środkowej i Wschodniej oraz Azji Mniejszej, a obecnie uprawiana jest na całym świecie.
Salsefia – uprawa
Salsefia (Tragopogon porrifolius) jest rośliną łatwą w uprawie, która preferuje stanowiska słoneczne i gleby lekkie, przepuszczalne i wilgotne. Może rosnąć na różnych glebach, ale najlepiej rozwija się na glebach piaszczystych lub gliniastych.
Roślina ta jest uprawiana zwykle jako jednoroczna, ale w korzystnych warunkach może zachowywać się jako roślina dwuletnia. Salsefia może być uprawiana z nasion, które należy wysiać bezpośrednio do gleby na głębokości około 1-2 cm. Można je wysiewać wiosną, kiedy gleba jest już ciepła i przypomina konsystencją kruszonkę, lub późnym latem.
Nasiona kiełkują w ciągu 7-10 dni, a rośliny szybko rosną, osiągając dojrzałość po około 4-6 miesiącach. W trakcie wzrostu należy je regularnie podlewać i usuwać chwasty. Zbiór salsefii zwykle odbywa się jesienią, gdy korzeń rośliny osiągnie odpowiednią wielkość i grubość.
Salsefia – wartości odżywcze
Salsefia, podobnie jak inne warzywa korzeniowe, jest bogata w składniki odżywcze, takie jak witaminy, minerały i błonnik, co może przynosić korzyści dla zdrowia.
Salsefia jest bogata w witaminy, takie jak witamina C, B6, kwas foliowy i witamina K. Witamina C i B6 pomagają w produkcji czerwonych krwinek i wspierają układ odpornościowy. Kwas foliowy jest ważny dla zdrowia mózgu i serca, a witamina K jest niezbędna dla zdrowych kości i krzepnięcia krwi.
Roślina ta zawiera również wiele minerałów, w tym potasu, magnezu, wapnia, żelaza i fosforu. Potas jest ważny dla zdrowia serca, magnez pomaga w funkcjonowaniu mięśni i nerwów, a wapń jest niezbędny dla mocnych kości. Fosfor jest ważny dla zdrowia kości i zębów, a żelazo jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek i dostarczania tlenu do tkanek.
Salsefia może również pomóc w utrzymaniu zdrowego układu trawiennego dzięki zawartości błonnika pokarmowego, który reguluje trawienie i zapobiega zaparciom.
Salsefia (Tragopogon porrifolius) zawiera wiele składników odżywczych, w tym błonnik, witaminy, minerały i przeciwutleniacze. Zawiera dużo wody, a jednocześnie ma niską kaloryczność.
W 100 g surowej salsefii znajduje się około 85 g wody, 3,3 g błonnika pokarmowego, 1,1 g białka, 0,6 g tłuszczu oraz 8,8 g węglowodanów, w tym 2,7 g cukru. Co więcej, roślina jest bogata w witaminy, takie jak witamina C, witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6) oraz witamina E. W salsefii znajdziemy również minerały, w tym potas, magnez, żelazo, mangan, fosfor, wapń i cynk.
Roślina jest także źródłem przeciwutleniaczy, takich jak flawonoidy, kwas kawowy i chlorogenowy, które mogą pomóc w ochronie komórek przed uszkodzeniami spowodowanymi stresem oksydacyjnym. W związku z tym, salsefia może mieć pozytywny wpływ na zdrowie i przeciwdziałać niektórym chorobom.
Salsefia – właściwości zdrowotne
Salsefia (Tragopogon porrifolius) ma kilka właściwości zdrowotnych, które mogą korzystnie wpłynąć na organizm:
Źródło błonnika – korzeń salsefii jest bogaty w błonnik, który korzystnie wpływa na pracę układu pokarmowego, pomaga w utrzymaniu prawidłowej wagi ciała, a także obniża ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy.
Przeciwutleniacze – salsefia jest źródłem przeciwutleniaczy, które pomagają zwalczać wolne rodniki w organizmie, chroniąc tym samym przed chorobami sercowo-naczyniowymi, chorobą Alzheimera i nowotworami.
Źródło witamin i minerałów – salsefia jest bogata w witaminy i minerały, takie jak witamina C, witamina E, beta-karoten, żelazo, magnez, fosfor i potas. Witaminy i minerały są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a ich regularne spożywanie może pomóc w zapobieganiu chorobom.
Wspomaganie funkcjonowania wątroby – salsefia zawiera składniki, które korzystnie wpływają na pracę wątroby, pomagając w usuwaniu toksyn z organizmu.
Wspomaganie pracy nerek – korzeń salsefii jest znany z działania moczopędnego, co może pomóc w usuwaniu szkodliwych substancji z organizmu i zapobiegać chorobom układu moczowego.
Jednakże należy pamiętać, że salsefia nie jest lekiem i nie należy stosować jej w celach leczniczych bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem.
Salsefia w kuchni
Salsefia jest rośliną jadalną, a jej korzeń oraz młode liście są spożywane na całym świecie. W kuchni można ją wykorzystać w różny sposób, na przykład:
- Sałatki: Młode liście salsefii są idealne do przygotowywania sałatek. Z powodzeniem można ją dodawać do sałatek z pomidorami, ogórkami, paprykami czy cebulą.
- Warzywa gotowane: Korzeń salsefii można gotować i jeść jako dodatek do mięs lub ryb. Można go również dodawać do innych warzyw gotowanych na parze, takich jak brokuły czy marchew.
- Zapiekanki i pieczenie: Salsefia może być wykorzystywana w zapiekankach, na przykład w połączeniu z ziemniakami, marchewką i serem. Można ją również dodawać do różnego rodzaju ciast, chleba czy placków.
- Kwaszenie: Korzeń salsefii może być kiszony w occie lub soli i wykorzystywany jako dodatek do sałatek lub jako przekąska.
- Napoje: Salsefia może być używana do przygotowania różnych napojów, takich jak syropy czy herbaty ziołowe.
W kuchni salsefia może zastępować inne warzywa, takie jak marchew czy pietruszka. Ma ona delikatny smak i aromat, który idealnie pasuje do wielu potraw.
Sałatka z salsefią, burakiem i serem feta
Składniki:
-
- 1 pęczek salsefii
- 3 duże buraki
- 100 g sera feta
- 2 łyżki oleju z oliwek
- 2 łyżki octu balsamicznego
- Sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
Buraki ugotować w osolonej wodzie do miękkości, odcedzić, obrać ze skórki i pokroić w kostkę. Salsefię umyć, osuszyć i pokroić na cienkie plasterki. Wymieszać buraki i salsefię w misce. Dodać pokruszony ser feta i delikatnie wymieszać. W oddzielnej misce wymieszać olej z oliwek, ocet balsamiczny, sól i pieprz. Polać sałatkę sosem i dokładnie wymieszać.
Salsefia duszona z młodymi ziemniakami
Składniki:
- 1 pęczek salsefii
- 500 g młodych ziemniaków
- 1 cebula
- 2 ząbki czosnku
- 2 łyżki masła
- 1 łyżka oliwy z oliwek
- 1 łyżeczka suszonego tymianku
- Sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
Ziemniaki umyć, obrać ze skórki i pokroić w plastry. Cebulę i czosnek obrać i pokroić w drobną kostkę. Salsefię umyć, osuszyć i pokroić w paski. W rondlu rozgrzać masło z oliwą z oliwek. Dodać cebulę i czosnek i smażyć na złoty kolor. Dodać ziemniaki i smażyć przez około 5 minut. Dodać salsefię, suszony tymianek, sól i pieprz. Dusić na małym ogniu, aż salsefia i ziemniaki będą miękkie. Gotowe danie podawać na ciepło.
