Skorzonera (Scorzonera hispanica) to roślina z rodziny astrowatych (Asteraceae). Pochodzi z obszaru basenu Morza Śródziemnego, a jej naturalnym środowiskiem występowania są suche stepy, murawy i tereny skaliste. Roślina ta była znana już w starożytności i była uprawiana w starożytnych Chinach, Grecji i Rzymie.
W Europie skorzonera pojawiła się w okresie średniowiecza i szybko stała się popularnym warzywem, szczególnie w Niemczech, Holandii i Włoszech. W Polsce uprawa skorzonery rozpowszechniła się w XIX wieku i była popularna aż do lat 60. XX wieku. Obecnie skorzonera jest w Polsce rośliną rzadko uprawianą, a na rynku dostępna jest przede wszystkim w postaci mrożonej lub konserwowej.
Spis treści:
Wężymord – Skorzonera – co to jest?
Wężymord – Skorzonera – właściwości zdrowotne
Wężymord – Skorzonera – zastosowanie w kosmetyce
Wężymord – Skorzonera – zastosowanie w kuchni
Wężymord – Skorzonera – przepisy
Wężymord – Skorzonera – przechowywanie i mrożenie
Wężymord – Skorzonera – co to jest?
Scorzonera, zwana również Wężymordem lub czarnym korzeniem, to roślina z rodziny astrowatych (Asteraceae). Występuje na obszarach Europy, Azji i Afryki Północnej. Scorzonera jest uprawiana głównie ze względu na swoje jadalne korzenie.
Korzeń scorzonery jest cylindryczny, długi i cienki, pokryty czarną lub ciemnobrązową skórką. Wewnątrz znajduje się biała, soczysta i miękka tkanka. Smak korzenia jest orzechowy, słodki i lekko korzenny. Scorzonera jest bogata w skrobię, białka, błonnik, witaminy B1, B2, C oraz minerały takie jak magnez, fosfor, żelazo, cynk i potas.
Scorzonera może być uprawiana w ogródku domowym. Jest to roślina wieloletnia i jest łatwa w uprawie, ma niewielkie wymagania glebowe. Może być uprawiana na glebach piaszczystych, gliniastych lub organicznych. Scorzonera najlepiej rośnie w umiarkowanie wilgotnym środowisku, a jej okres wegetacji wynosi około 120 dni.
Scorzonera jest stosowana w kuchni na różne sposoby. Może być gotowana, pieczona, duszona lub smażona. Najczęściej korzeń scorzonery jest krojony na plastry i gotowany w wodzie z dodatkiem soli i octu. Może być również dodawany do zup, gulaszy, sałatek lub surówek. Scorzonera jest często używana jako składnik dań dietetycznych ze względu na niską zawartość kalorii i wysoką zawartość składników odżywczych.
Oprócz zastosowań kulinarncyh, scorzonera ma również właściwości lecznicze. Wykorzystywana jest w medycynie naturalnej jako środek przeczyszczający, moczopędny oraz łagodzący bóle reumatyczne i stawowe.
Podsumowując, scorzonera to roślina o wartościowych właściwościach odżywczych i leczniczych. Korzeń scorzonery jest cennym składnikiem diety, który może być wykorzystywany w wielu różnych potrawach.
Wężymord – Skorzonera – właściwości zdrowotne
Scorzonera ma kilka potencjalnych właściwości prozdrowotnych. Oto niektóre z nich:
Wspomaga trawienie: Scorzonera zawiera błonnik, który pomaga w trawieniu pokarmów i zapobiega zaparciom.
Wspomaga układ odpornościowy: Roślina ta jest bogata w witaminę C, która jest kluczowa dla utrzymania zdrowego układu odpornościowego.
Może obniżać poziom cukru we krwi: Scorzonera zawiera inulinę, rodzaj błonnika, który może pomóc w regulowaniu poziomu cukru we krwi, zwłaszcza u osób z cukrzycą.
Może pomóc w regulowaniu ciśnienia krwi: Roślina ta jest bogata w potas, który jest ważny dla zdrowia serca i może pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi.
Może działać przeciwzapalnie: Scorzonera zawiera fitoskładniki o nazwie poliacetyleny, które mają działanie przeciwzapalne i mogą pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych.
Scorzonera to warzywo o niskiej kaloryczności i wysokiej zawartości błonnika. Zawiera także wiele cennych witamin i minerałów, takich jak potas, magnez, żelazo, fosfor i witamina C. W 100 g surowych korzeni scorzonery znajduje się około:
- Kalorie: 68
- Białko: 3,3 g
- Tłuszcz: 0,5 g
- Węglowodany: 14,5 g
- Błonnik: 4,1 g
- Witamina C: 10 mg
- Potas: 498 mg
- Magnez: 33 mg
- Fosfor: 98 mg
- Żelazo: 1,5 mg
Wartości mogą się nieznacznie różnić w zależności od źródła.
Wężymord – Skorzonera – zastosowanie w kosmetyce
Scorzonera nie jest tak popularna w kosmetyce jak w kuchni, ale istnieją pewne odniesienia do jej potencjalnych korzyści dla skóry i włosów. Inulin zawarty w korzeniu skorzonery może działać jako prebiotyk, wspierając rozwój dobrych bakterii jelitowych, co może wpłynąć na zdrowie skóry. Ponadto skorzonera jest źródłem składników odżywczych, takich jak witamina C, karotenoidy, flawonoidy i kwasy organiczne, które mogą działać przeciwzapalnie i przeciwutleniająco, co może pomóc w zachowaniu zdrowej skóry i włosów. Jednakże, naukowe badania na ten temat są ograniczone, więc trudno jednoznacznie stwierdzić, jakie dokładnie korzyści dla urody może mieć stosowanie skorzonery w kosmetyce.
Wężymord – Skorzonera – zastosowanie w kuchni
Scorzonera może być gotowana, smażona lub pieczona, a jej smak przypomina szparagi, a także orzechy włoskie lub jadalne korzenie.
Smak scorzonery jest trudny do jednoznacznego opisania, ale można go opisać jako słodkawy z nutą orzechową i lekko gorzkim posmakiem. Niektórzy opisują go jako podobny do smaku szparagów lub selerów. Smak scorzonery może się różnić w zależności od sposobu jej przygotowania, np. gotowanie lub pieczenie może wpłynąć na jego intensywność i charakter.
Oto kilka przykładów, jak można ją przygotować:
Gotowana scorzenera:
Oczyść i pokrój korzeń na mniejsze kawałki. Włóż korzenie do garnka z wrzącą osoloną wodą. Gotuj przez około 20-30 minut lub do momentu, gdy korzenie będą miękkie. Odcedź wodę i podaj korzenie z ulubionymi dodatkami, np. z masłem i ziołami.
Smażona scorzonera:
Oczyść i pokrój korzeń na mniejsze kawałki. Podsmaż korzenie na patelni z olejem lub masłem przez około 5-10 minut. Dopraw solą i pieprzem lub innymi ulubionymi przyprawami.
Pieczona scorzonera:
Oczyść i pokrój korzeń na mniejsze kawałki. Ułóż korzenie na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Skrop korzenie oliwą z oliwek i posyp ulubionymi ziołami i przyprawami. Piecz w piekarniku nagrzanym do 200°C przez około 20-30 minut lub do momentu, gdy korzenie będą miękkie i lekko zrumienione.
Scorzonera można również wykorzystać jako dodatek do zup, gulaszy, potraw mięsnych lub sałatek.
Wężymord – Skorzonera – przepisy
Pieczona scorzenera z suszonymi pomidorami i fetą
Składniki:
- 1 kg scorzonery
- 1/4 szklanki oliwy z oliwek
- 1/2 szklanki suszonych pomidorów
- 1/2 szklanki startej fety
- sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
Obierz i pokrój scorzonere w kawałki o długości około 5 cm. Ułóż kawałki scorzonery na blasze do pieczenia. Skrop oliwą z oliwek, posyp solą i pieprzem. Piecz w piekarniku nagrzanym do 200 stopni Celsjusza przez około 30 minut lub aż do momentu, gdy scorzenera stanie się miękka. Na patelni podsmaż suszone pomidory, dodaj je do pieczonej scorzonery. Posyp startą fetą.
Zupa krem z scorzonery i ziemniaków
Składniki:
- 500 g scorzonery
- 500 g ziemniaków
- 1 cebula
- 1 ząbek czosnku
- 1,5 l bulionu warzywnego
- 2 łyżki masła
- 1/2 szklanki śmietany kremówki
- sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
Obierz scorzonere i ziemniaki, pokrój w kostkę. Cebulę i czosnek posiekaj. Rozgrzej masło na patelni, dodaj cebulę i czosnek i smaż na złoty kolor. Dodaj pokrojoną scorzonere i ziemniaki. Wlej bulion warzywny i gotuj na wolnym ogniu, aż ziemniaki i scorzenera będą miękkie. Zmiksuj zupę blenderem lub w robocie kuchennym, aż do uzyskania kremowej konsystencji. Dodaj śmietanę kremówkę, mieszaj, aż zupa będzie gładka. Dopraw solą i pieprzem do smaku.
Wężymord – Skorzonera – przechowywanie i mrożenie
Scorzonera powinna być przechowywana w chłodnym i ciemnym miejscu, o temperaturze około 2-4 stopni Celsjusza, tak jak większość warzyw korzeniowych. Świeża scorzonera może być przechowywana w lodówce do 2 tygodni. Przed przechowaniem należy usunąć nadmiar wilgoci, a następnie owinąć korzenie w papierowe ręczniki lub umieścić w plastikowej torbie z otworami wentylacyjnymi. Scorzonera może również być zamrożona, po uprzednim ugotowaniu i pokrojeniu na mniejsze kawałki. W zamrażarce może być przechowywana przez okres do 8 miesięcy.
