La Rinconada – Dramatyczna codzienność w cieniu złota

Na wysokości ponad 5,000 metrów, gdzie powietrze jest rzadkie i warunki są surowe, leży La Rinconada – najwyżej położone miasto na świecie. Znajdujące się w peruwiańskich Andach, miasteczko to jest domem dla tysięcy ludzi, którzy codziennie zmierzają się z ekstremalnymi warunkami życia w poszukiwaniu złota. Pomimo niebezpieczeństw, ryzyka i braku podstawowych usług, jak kanalizacja czy opieka zdrowotna, mieszkańcy La Rinconada nadal tu żyją i pracują, pokazując niezwykłą odporność w obliczu przeciwności. Przyjrzymy się bliżej tej unikalnej społeczności, próbując zrozumieć, co kieruje tymi ludźmi do życia w tak nieprzyjaznych warunkach, jak również zbadamy, co można zrobić, aby poprawić warunki ich życia.

La Rinconada znajduje się w południowo-wschodnim Peru, w regionie Puno. Miejscowość ta jest położona na wschodnich stokach Andów, w pobliżu granicy z Boliwią.

Co ciekawe, La Rinconada jest najwyżej położonym miastem na świecie, znajdującym się na wysokości ponad 5,100 metrów nad poziomem morza. Ze względu na swoją wysokość, jest to miejsce o surowym klimacie, z rzadkim powietrzem i skrajnymi warunkami życia.

Miasto jest położone około 210 kilometrów na północny wschód od Puno, stolicy regionu, a około 660 kilometrów na południowy wschód od stolicy Peru, Limy. Jest to obszar trudno dostępny, z ograniczoną infrastrukturą drogową i komunikacyjną.

Gorączka złota

La Rinconada w ciągu ostatnich dekad przekształciła się z niemal niezamieszkałego obszaru w gęsto zaludnione miasto. Głównym czynnikiem napędzającym ten wzrost jest obecność złota.

Złoża w tych okolicach zostały odkryte w latach 80. XX wieku. Od tego czasu, tysiące osób z całego Peru i z sąsiednich krajów przybyły do La Rinconada w nadziei na znalezienie złota i poprawienie swoich warunków życia. W ciągu ostatnich kilku lat populacja miasta wzrosła z kilku tysięcy do około 50,000 mieszkańców.

Górnictwo jest głównym źródłem pracy i dochodów dla mieszkańców La Rinconada. Większość mieszkańców pracuje w kopalniach złota, często w trudnych i niebezpiecznych warunkach, na bardzo specyficznych zasadach, o czym jeszcze będziemy wspominać.

Pomimo potencjalnych zysków z wydobycia złota, warunki życia w La Rinconada są skrajnie trudne, a życie tam jest niezwykle ciężkie. Mimo tego, dla wielu mieszkańców La Rinconada, perspektywa znalezienia złota i poprawy swojego bytu nadal przyciąga ich do tego odległego miasteczka w górach Andów.

Skrajnie trudna codzienność

La Rinconada, położona na wysokości ponad 5,100 metrów nad poziomem morza w peruwiańskich Andach, doświadcza ekstremalnych warunków klimatycznych, które wpływają na codzienne życie mieszkańców.

Pierwszym i najbardziej oczywistym z tych warunków jest wysokość. Na tej wysokości powietrze jest znacznie rzadsze, co oznacza, że zawiera mniej tlenu. Dla osób nieprzyzwyczajonych do takich warunków, to może prowadzić do choroby wysokościowej, objawiającej się bólami głowy, nudnościami, zawrotami głowy i trudnościami z oddychaniem. Mieszkańcy La Rinconada zazwyczaj adaptują się do tych warunków, ale niedobór tlenu może nadal mieć długotrwałe skutki dla ich zdrowia.

Temperatura w La Rinconada jest zazwyczaj niska, rzadko przekraczając 0 stopni Celsjusza. W nocy temperatury często spadają dużo poniżej zera, co sprawia, że jest to bardzo surowe środowisko. Brak infrastruktury, takiej jak ogrzewanie centralne, dodatkowo pogarsza te warunki.

Opady śniegu są częste, szczególnie w zimie, co może utrudniać komunikację i codzienne życie. Dodatkowo, miasto jest podatne na lawiny, co stanowi dodatkowe zagrożenie dla bezpieczeństwa jego mieszkańców.

La Rinconada to również jedno z najbardziej odległych miejsc, położone w górach Andów, z trudnym dostępem do podstawowych usług i infrastruktury.

Warunki życia są bardzo trudne. Wielu mieszkańców pracuje w lokalnych kopalniach złota, często w niebezpiecznych i niewłaściwych warunkach. Brak jest podstawowej infrastruktury miejskiej, w tym systemów kanalizacyjnych, sanitarnych i opieki zdrowotnej. Z powodu braku kanalizacji, odpady są często wyrzucane bezpośrednio na ulice lub do rzek, co przyczynia się do poważnych problemów zdrowotnych. Brakuje również bieżącej wody, co zmusza mieszkańców do korzystania z wody z topniejącego lodu lub z zanieczyszczonych źródeł.

Te warunki wynikają z szeregu czynników. Po pierwsze, La Rinconada jest geograficznie odizolowana, co utrudnia dostarczanie usług i infrastruktury. Po drugie, wielu mieszkańców La Rinconada to migranci, którzy przybywają w poszukiwaniu pracy w kopalniach, często bez legalnej dokumentacji. To oznacza, że nie mają oni formalnej reprezentacji politycznej ani praw do usług socjalnych. Po trzecie, zarówno lokalne, jak i krajowe władze często nie są w stanie lub nie są skłonne inwestować w infrastrukturę i usługi w La Rinconada.

W rezultacie, mieszkańcy La Rinconada muszą radzić sobie w skrajnie trudnych warunkach, z niewielkim dostępem do podstawowych usług, które większość z nas uważa za oczywiste.

Kolejnym poważnym problemem lokalnej społeczności jest przestępczość. Brak formalnej struktury rządowej i usług policyjnych, w połączeniu z ubóstwem i niepewnością związaną z systemem pracy “cachorreo”, stwarza warunki sprzyjające wzrostowi przestępczości. Przemoc i przestępczość są często związane z nieuregulowanym przemysłem wydobycia złota, który przyciąga ludzi z desperacją i nadzieją na szybkie wzbogacenie się.

Ponadto, nielegalne działania, takie jak przemyt, są często związane z przemysłem wydobycia złota. Przestępczość zorganizowana, w tym gangi, często wykorzystują te warunki do prowadzenia swoich działań.

Przemoc, zarówno fizyczna, jak i seksualna, jest również poważnym problemem. Kobiety i dzieci są szczególnie narażone na ryzyko. Niektóre raporty sugerują, że handel ludźmi i przymusowa prostytucja są również problemami w La Rinconada, chociaż dokładna skala tych problemów jest trudna do określenia.

Brak dostępu do sprawiedliwości i niewielka obecność organów ścigania oznaczają, że wiele przestępstw pozostaje nierozwiązanych i nieskazanych.

System pracy Cachorreo

“Cachorreo” to system pracy stosowany w kopalniach złota w La Rinconada w Peru. Jest to wyjątkowo ryzykowny i kontrowersyjny system, który nie gwarantuje wynagrodzenia za pracę.

W praktyce “cachorreo” polega na tym, że górnicy pracują przez cały miesiąc bez wynagrodzenia. Na koniec miesiąca, zazwyczaj ostatniego dnia, mają prawo do tzw. “jornada de la suerte”, czyli “dni szczęścia”. W tych dniach górnicy mogą zabrać ze sobą tyle rudy, ile odnajdą.

Może się zdarzyć, że po miesiącu ciężkiej pracy górnik nie zarobi nic. Nawet jeśli w rudzie jest złoto, często górnicy muszą jeszcze zapłacić za usługi aby je z niej wydobyć. Co więcej, proces wydobywania złota z rudy jest skomplikowany i często wiąże się z użyciem toksycznych chemikaliów, takich jak rtęć.

System “cachorreo” jest powszechnie krytykowany za wyzysk i narażanie górników na niebezpieczeństwo i niepewność ekonomiczną. Jednak dla wielu mieszkańców La Rinconada, pomimo ryzyka i trudności, jest to jedyna dostępna forma zarobkowania.

“Kopalnie są niebezpieczne. Większość z nas pracuje bez odpowiedniego sprzętu. Często zdarzają się wypadki, ale nie mamy lekarzy ani szpitali. Nie jest łatwo, ale złoto to nasza jedyna szansa na lepsze życie. Mam nadzieję, że kiedyś uda mi się znaleźć wystarczająco dużo złota, żeby przeprowadzić się stąd z moją rodziną. Ale na razie, to jest nasza rzeczywistość.”

Peruwiańskie Pallaqueras

W La Rinconada istnieje grupa kobiet zwanych “pallaqueras”. Przeszukują one odpady z kopalni złota w poszukiwaniu drobinek złota, które mogły zostać przeoczone podczas pierwotnego procesu wydobycia.

Pallaqueras przeszukują hałdy skalne, często używając prostych narzędzi i swoich rąk, aby oddzielić drobiny złota od otaczającej skały i gruzu. Złoto, które odzyskują, potem sprzedają, aby zarobić na życie.

Praca pallaqueras jest niezwykle ciężka i niebezpieczna. Są one narażone na ciężkie warunki pracy, niskie zarobki i ryzyko zdrowotne związane z ekspozycją na toksyczne substancje, takie jak rtęć, używane w procesie wydobycia złota. Pomimo tych trudności, dla wielu kobiet w La Rinconada, praca jako pallaquera jest jedyną dostępną formą zarobkowania.

Mimo że pallaqueras odgrywają istotną rolę w lokalnej gospodarce opartej na wydobyciu złota, często są one marginalizowane i nieuznawane przez społeczność górniczą. Praca pallaqueras nie jest uznawana za formalną pracę i często jest ignorowana w oficjalnych statystykach i politykach dotyczących przemysłu górniczego.

Niezwykli (medycznie) mieszkańcy La Rinconada

Mieszkańcami La Rinconada już jakiś czas temu zainteresowali się naukowcy, których badania zdrowotne często koncentrują się na wpływie ekstremalnej wysokości na organizm ludzki, ze szczególnym uwzględnieniem choroby wysokościowej, która może powodować bóle głowy, nudności, bezsenność, obrzęki i, w skrajnych przypadkach, śmiertelne powikłania.

Istnieją również badania skupiające się na problemach zdrowotnych związanych z pracą w kopalniach, takich jak narażenie na metale ciężkie (w tym rtęć używaną w procesie wydobywania złota), problemy zdrowotne związane z twardą pracą fizyczną i brakiem odpowiedniego sprzętu ochronnego.

Mieszkańcy miejsc tak wysoko położonych jak La Rinconada często wykazują zwiększoną ilość czerwonych krwinek i całkowitą objętość krwi w odpowiedzi na niższy poziom tlenu dostępnego na dużych wysokościach. Proces ten jest częścią naturalnej adaptacji organizmu do warunków wysokogórskich i nazywamy go poliglobulią.

Na wysokościach powyżej 2 500 metrów, stężenie tlenu w powietrzu zaczyna spadać, co oznacza, że dostarczanie tlenu do tkanek staje się trudniejsze. Jeden ze sposobów, w jaki organizm radzi sobie z tym, to zwiększenie produkcji czerwonych krwinek, które przenoszą tlen do tkanek. W rezultacie, osoby mieszkające na dużych wysokościach mogą mieć więcej krwi w swoim systemie, tak też jest w przypadku mieszkańców La Rinconada, którzy mają nawet 2 litry krwi więcej.

Jednak ta adaptacja może mieć także swoje negatywne strony. Zwiększona lepkość krwi, wynikająca z większej liczby czerwonych krwinek, może zwiększyć ryzyko powstawania skrzepów krwi, które mogą prowadzić do poważnych problemów, takich jak udar czy zakrzepica.

Przeczytaj również: Wyspy Kermadec – jeden z najaktywniejszych regionów sejsmicznych na Ziemi | 1816 Rok bez lata | Cyklony tropikalne – siła natury, która zmienia świat