W szybko rozwijającej się dziedzinie genetyki klinicznej, nowe zawody medyczne zyskują na znaczeniu, oferując wsparcie i doradztwo pacjentom z ryzykiem chorób genetycznych. Pielęgniarki genetyczne oraz doradcy genetyczni, szczególnie w obszarze onkologii, stają się kluczowymi zawodami, które mogą znacznie poprawić jakość opieki medycznej oraz zapewnić pacjentom dostęp do spersonalizowanego leczenia i doradztwa. Ich rola jest nieoceniona w edukowaniu, doradzaniu, a także w zarządzaniu opieką nad pacjentami z ryzykiem genetycznym.
Znaczenie genetyki klinicznej
Genetyka kliniczna to dziedzina, która łączy w sobie wiedzę na temat dziedziczenia chorób oraz ich leczenia z wykorzystaniem informacji genetycznych. W Polsce, mimo istnienia tylko około 140 aktywnie pracujących specjalistów genetyki klinicznej, zapotrzebowanie na tego typu usługi szybko rośnie. W odpowiedzi na te potrzeby, od 2023 roku wprowadzony został nowy program specjalizacji, mający na celu przygotowanie specjalistów do pracy w obszarze medycyny genomowej.
Pielęgniarki genetyczne – zawód z przyszłością
Inicjatywa stworzenia specjalizacji dla pielęgniarek genetycznych w Polsce spotkała się z pozytywnym odbiorem. Te specjalistki mogłyby znacząco przyczynić się do poprawy opieki genetycznej, przejmując niektóre z obowiązków specjalistów genetyki klinicznej. Ich praca skupiałaby się na ocenie ryzyka genetycznego, edukacji pacjentów i ich rodzin, a także na wsparciu w trudnych momentach decyzyjnych. Obecnie oczekuje się na decyzję Krajowej Izby Pielęgniarek i Położnych w sprawie uruchomienia takiej specjalizacji.
Doradcy genetyczni w onkologii
Potrzeba wprowadzenia zawodu doradcy genetycznego w onkologii wynika z coraz większej liczby przypadków nowotworów o podłożu genetycznym. Doradcy genetyczni odgrywaliby kluczową rolę w identyfikowaniu rodzin o wysokim ryzyku genetycznym oraz w koordynacji ich opieki medycznej. Jako najszybciej rozwijający się zawód medyczny na świecie, doradztwo genetyczne w Polsce mogłoby znacznie przyczynić się do poprawy diagnozowania i leczenia nowotworów.
Nowe świadczenia medyczne
Zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej w zakresie genetyki wymaga nie tylko specjalistów, ale również odpowiedniego systemu finansowania. Wizyty u pielęgniarek genetycznych i doradców genetycznych powinny być odpowiednio wycenione, aby pacjenci mieli dostęp do wysokiej jakości usług. Ponadto, rozwój nowych zawodów w sektorze zdrowia wymaga współpracy między różnymi dziedzinami medycznymi, aby zapewnić kompleksową opiekę nad pacjentami.
W kontekście tych zmian, prof. Anna Latos-Bieleńska, Przewodnicząca Rady ds. Chorób Rzadkich, na środowym posiedzeniu Sejmowej Komisji Zdrowia ds. chorób rzadkich podkreśliła pilną potrzebę rozwoju opieki genetycznej w Polsce. Wskazała na znaczenie wzmocnienia kadry specjalistów poprzez wprowadzenie nowych zawodów, takich jak pielęgniarki genetyczne i doradcy genetyczni, szczególnie w kontekście rosnącego zapotrzebowania na opiekę specjalistyczną w dziedzinie genetyki klinicznej i onkologii.
Prof. Latos-Bieleńska zaznaczyła również wagę nowego programu specjalizacji dla lekarzy genetyki klinicznej, mającego na celu przygotowanie specjalistów do wyzwań medycyny genomowej. Podkreśliła, że Polska, stojąc przed koniecznością dostosowania systemu opieki zdrowotnej do nowych realiów medycznych, powinna uczynić genetykę kliniczną specjalizacją priorytetową. Apelowała o wsparcie ze strony państwa w kształceniu nowych kadry medycznych oraz w rozwijaniu infrastruktury niezbędnej do świadczenia wysokiej jakości usług genetycznych.
Inicjatywy takie jak wprowadzenie specjalizacji dla pielęgniarek genetycznych oraz zawodu doradcy genetycznego w onkologii są krokami w kierunku zaspokojenia rosnących potrzeb społeczeństwa w zakresie opieki zdrowotnej, odzwierciedlając globalne tendencje w medycynie i podkreślając konieczność adaptacji do nowych wyzwań w dziedzinie genetyki klinicznej.
