Adam Vetulani, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i sekretarz generalny Polskiej Akademii Umiejętności, był jedną z najważniejszych postaci w krakowskim środowisku naukowym przed II wojną światową oraz wybitnym historykiem prawa polskiego i kanonicznego. Jego życie i kariera naukowa, pełne sukcesów, ale i tragicznych wydarzeń, są tematem książki Piotra Bilińskiego “Adam Vetulani (1901–1976) Historyk prawa polskiego i kanonicznego”.
Vetulani, uznawany za godnego następcę Oswalda Balzera i Stanisława Kutrzeby, zyskał autorytet wśród uczonych zarówno europejskich, jak i amerykańskich. Współpracował z takimi postaciami jak Gabriel Le Bras, Stephan Kuttner, czy Jean Gaudemet. Jego seminarium było miejscem rygorystycznego warsztatu naukowego, a sam Vetulani uchodził za niezrównanego mistrza. Wśród jego uczniów znajdowali się znani historycy prawa jak Wacław Uruszczak czy Wojciech Bartel.
Vetulani musiał stawić czoła wielu tragediom osobistym, w tym internowaniu w Szwajcarii w czasie II wojny światowej oraz kalectwie żony, Ireny z Latiników. Jego życie naznaczone zostało również śmiercią syna, Jana, w 1965 roku.
W okresie komunistycznego zniewolenia Polski Vetulani podejmował działania na rzecz obrony autonomii nauki. Walczył o odtworzenie Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim i aktywnie uczestniczył w reaktywacji Polskiej Akademii Umiejętności. Jego działalność naukowa była utrudniana przez inwigilację ze strony bezpieki, co uniemożliwiało mu uczestnictwo w zagranicznych konferencjach i kongresach.
Adam Vetulani był nie tylko wybitnym naukowcem, ale i człowiekiem niezwykłej odwagi i determinacji. Jego życie i działalność naukowa są świadectwem pasji do nauki i nieugiętej walki o jej autonomię w obliczu politycznych i społecznych przeciwności. Książka Piotra Bilińskiego jest ważnym wkładem w dokumentowanie życia i dorobku Vetulaniego, ukazując jego znaczenie w historii polskiej nauki i kultury.
