Wykorzystujesz zdjęcia i grafiki na potrzeby działań marketingowych? Sprawdź czy robisz to zgodnie z prawem
Jesteś przedsiębiorcą i wykorzystujesz zdjęcia i grafiki na potrzeby działań marketingowych? A może prowadzisz sklep internetowy wykorzystując zdjęcia produktów dostępne w Internecie? Sprawdź czy robisz to zgodnie z prawem.
Przedsiębiorcy sprzedający swoje produkty w Internecie w celu prezentacji dostępnego asortymentu najczęściej wybierają ogólnodostępne zdjęcia i opisy produktów od producenta. Należy zastanowić się czy takie zdjęcia można wykorzystywać bez ograniczeń i czy stanowią one utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 1 wspomnianej ustawy, utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Warto podkreślić, że nie każde zdjęcie i nie każda grafika korzysta z ochrony prawa autorskiego. Aby można było mówić o utworze, należy zwrócić uwagę na aspekt indywidualności danej działalności twórczej, który w widoczny sposób odróżnia ten konkretny utwór od innych. Oznacza to, że fotografie turystów uwieczniające Kościół Mariacki w Krakowie, który w ciągu jednego dnia jest fotografowany przez niezliczoną liczbę turystów – nie mają charakteru utworu, chyba że autor takiego zdjęcia poświęci kilka godzin na edycję w Lightroomie czy Photoshopie, nadając w ten sposób wspomniany wcześniej indywidualny charakter.
Dlatego, aby skorzystać z takich zdjęć trzeba ocenić czy mamy do czynienia z utworami, ponieważ zgodnie z art. 17 ustawy oprawie autorskim i prawach pokrewnych – twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Z tego wynika, że nie można bez zgody twórcy swobodnie korzystać i publikować materiałów na swoich stronach i aukcjach internetowych. Zazwyczaj zdjęcia produktów pochodzących od producentów będą objęte prawami autorskimi i wstawianie ich bez zgody twórcy może narazić sprzedawcę na nieprzyjemności w postaci listu z kancelarii prawnej wzywającego do usunięcia tych zdjęć, usunięcia skutków naruszenia prawa autorskiego, wydania utraconych korzyści, a nawet żądania odszkodowania czy zadośćuczynienia. Naruszenie praw autorskich może również spotkać się z zastosowaniem odpowiedzialności karnej określonej w rozdziale 14 ustawy.
Aby uniknąć niepotrzebnych problemów warto zadbać o pisemną zgodę. Większość producentów taką zgodę wyraża, ponieważ współpraca z innymi sklepami ma wpływ na promocje tych produktów, a co za tym idzie zwiększenie sprzedaży. W przypadku braku uzyskania takiej zgody warto pomyśleć o zrobieniu własnych zdjęć, co oczywiście zwiększy koszty działalności jednak sprzedawca ma wtedy pewność, że działa zgodnie z prawem. Innym rozwiązaniem jest korzystanie z banku bezpłatnych zdjęć dostępnych na stronach internetowych takich jak: Pixabay – https://pixabay.com/, Unsplash – https://unsplash.com/ czy Startup Stock Photos – http://startupstockphotos.com
Warto pamiętać, że kopiowanie opisów produktów, również może naruszyć czyjeś prawo autorskie. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 stycznia 2006 r. (I CK 281/05) uznał, że utworem w rozumieniu art. 1 ustawy może być kombinacja wykorzystująca dane powszechnie dostępne, pod warunkiem że ich wybór, segregacja i sposób przedstawienia ma znamiona oryginalności. W związku z powyższym, długie opisy produktów od producenta umieszczone w sklepie internetowym czy na aukcji może okazać się działaniem nielegalnym.
