Wulkan Mayon (także znany jako Mount Mayon) to jeden z najaktywniejszych i najbardziej malowniczych wulkanów na Filipinach. Położony na wyspie Luzon w prowincji Albay, Mayon słynie ze swojego niemal idealnie symetrycznego stożka, który przyniósł mu przydomek „wulkanu o doskonałym stożku”. Pomimo jego oszałamiającego piękna, Mayon jest również jednym z najbardziej niebezpiecznych wulkanów na świecie, charakteryzującym się regularnymi i często gwałtownymi erupcjami. Historia Mayon jest pełna dramatycznych erupcji, które wpłynęły na otaczające go społeczności, a jego aktywność niezmiennie przyciąga uwagę zarówno turystów, jak i naukowców.
Geologia i charakterystyka wulkanu Mayon
Mayon to stratowulkan, co oznacza, że jest zbudowany z warstw zastygłej lawy, popiołu wulkanicznego i materiałów piroklastycznych. Stratowulkany, takie jak Mayon, charakteryzują się stromymi zboczami i wybuchowymi erupcjami, które mogą być szczególnie groźne dla otaczających terenów. Wulkan ma wysokość około 2 463 metrów nad poziomem morza i dominuje nad krajobrazem w regionie Bicol na południowym Luzonie.
Mayon jest częścią tzw. Pacyficznego Pierścienia Ognia, obszaru o wysokiej aktywności wulkanicznej i sejsmicznej, który otacza Pacyfik. Wulkan jest zlokalizowany nad strefą subdukcji, gdzie płyta filipińska zanurza się pod płytę euroazjatycką, co powoduje nagromadzenie ciśnienia i wywołuje erupcje wulkaniczne. To właśnie te procesy geologiczne czynią Mayon jednym z najbardziej aktywnych wulkanów na Filipinach.
Historia erupcji wulkanu Mayon
Wulkan Mayon jest jednym z najbardziej aktywnych wulkanów na Filipinach, z ponad 50 udokumentowanymi erupcjami od czasów kolonizacji hiszpańskiej w XVI wieku. Pierwsza odnotowana erupcja miała miejsce w 1616 roku, a od tego czasu wulkan regularnie wybucha, często z tragicznymi skutkami.
Najtragiczniejsze erupcje Mayon
- Erupcja z 1814 roku: Najtragiczniejsza w historii erupcja Mayon miała miejsce 1 lutego 1814 roku. Wybuch był niezwykle gwałtowny, a w wyniku potężnego wybuchu i przepływów piroklastycznych zginęło około 1 200 osób. Miasto Cagsawa zostało całkowicie zniszczone przez strumienie lawy, a jedyną pozostałością po tym wydarzeniu jest słynna dzwonnica kościoła w Cagsawie, która teraz wystaje z popiołów jako memento tej katastrofy. Ta dzwonnica stała się jednym z najczęściej fotografowanych zabytków w regionie i przypomnieniem o niszczycielskiej sile Mayon.
- Erupcja z 1993 roku: W maju 1993 roku doszło do kolejnej tragicznej erupcji, w wyniku której zginęło 77 osób. Tym razem ofiarami były głównie osoby pracujące na polach ryżowych u podnóża wulkanu, które zostały zaskoczone przez gwałtowny wybuch piroklastyczny. Pomimo ostrzeżeń, wielu mieszkańców nie opuściło terenów zagrożonych, co doprowadziło do licznych ofiar.
- Erupcja z 2018 roku: W styczniu 2018 roku Mayon ponownie wszedł w fazę intensywnej aktywności, co spowodowało masową ewakuację ponad 80 000 mieszkańców okolicznych wiosek. Wulkan wyemitował kolumny popiołu sięgające 5 kilometrów w górę, a także wyrzucił lawę, która spływała po zboczach wulkanu. Pomimo tych dramatycznych wydarzeń, erupcja w 2018 roku była stosunkowo łagodna w porównaniu z poprzednimi, a skutki ograniczyły się głównie do zniszczeń materialnych.
Tajfun Durian i śmiertelne lahary
Pod koniec listopada 2006 roku tajfun Durian, znany lokalnie jako Reming, przyniósł potężne opady deszczu na Filipiny, szczególnie dotykając region Bicol, gdzie znajduje się wulkan Mayon. Obfite deszcze zmyły warstwy osadów wulkanicznych, wywołując gwałtowne lahary – błotne lawiny, które zalały pobliskie wioski i miasta. Lahary przemieszczały się z dużą prędkością, niszcząc domy i infrastrukturę, a w wielu przypadkach pochłonęły życie całych rodzin. W wyniku tej katastrofy zginęło co najmniej 1 266 osób, a wiele innych pozostało zaginionych.
Dowiedz się więcej: Gdy tajfun spotyka wulkan: Lahary, śmierć i zniszczenie
Typy erupcji i zagrożenia związane z Mayon
Mayon to wulkan o wybuchowym charakterze, co oznacza, że jego erupcje są zazwyczaj gwałtowne i generują niebezpieczne zjawiska, takie jak przepływy piroklastyczne, lahar (spływy błotne) i opady popiołu. Erupcje Mayon mogą mieć różne formy, w zależności od ciśnienia i składu magmy, która gromadzi się w komorze magmowej pod wulkanem.
- Przepływy piroklastyczne – są to gorące chmury gazów, popiołów i fragmentów skał, które poruszają się z ogromną prędkością po zboczach wulkanu. Przepływy te są niezwykle niebezpieczne, ponieważ mogą zniszczyć wszystko na swojej drodze, a ich wysoka temperatura sprawia, że są śmiertelne dla ludzi i zwierząt.
- Lahar – to błotne powodzie, które są szczególnie groźne podczas erupcji deszczowych. Deszcze padające na osady wulkaniczne i popiół mogą generować gwałtowne przepływy błota, które zmywają domy, mosty i pola uprawne. W regionie Bicol lahar stanowi jedno z największych zagrożeń po erupcjach Mayon.
- Opad popiołu – podczas erupcji wulkan wystrzeliwuje do atmosfery ogromne ilości popiołu wulkanicznego, który może spaść na okoliczne miasta i wioski. Opad popiołu jest niebezpieczny dla zdrowia, szczególnie dla osób cierpiących na choroby układu oddechowego, a także może prowadzić do awarii infrastruktury, zanieczyszczenia wód i zniszczenia upraw.
Mayon jako atrakcja turystyczna
Pomimo swojego niebezpiecznego charakteru, Mayon jest także jedną z głównych atrakcji turystycznych Filipin. Jego idealnie symetryczny stożek i malownicze otoczenie przyciągają każdego roku tysiące turystów, którzy chcą podziwiać jego majestat. Mayon Volcano Natural Park, wpisany na listę UNESCO, chroni różnorodne ekosystemy wokół wulkanu, a także zapewnia turystom możliwość zwiedzania wulkanicznych krajobrazów.
Najpopularniejsze atrakcje turystyczne związane z wulkanem Mayon to:
- Ruiny Cagsawa – pozostałości po kościele zniszczonym podczas erupcji w 1814 roku, stanowią symbol regionu i są jednym z najczęściej fotografowanych miejsc na Filipinach.
- Trekking na wulkan – dla bardziej ambitnych turystów dostępne są wycieczki trekkingowe na wyższe partie wulkanu, choć wspinaczka jest możliwa tylko w okresach, kiedy Mayon nie wykazuje aktywności. Trasy te oferują zapierające dech w piersiach widoki na okolicę i wulkaniczny krajobraz.
- Widokówki z Mayon – wokół wulkanu znajdują się liczne punkty widokowe, z których można podziwiać jego stożkową sylwetkę, w tym popularne miejsca takie jak Lignon Hill i Mayon Skyline View Deck.
Ze względu na częstą aktywność Mayon, wulkan jest jednym z najbardziej monitorowanych wulkanów na Filipinach. Filipiński Instytut Wulkanologii i Sejsmologii (PHIVOLCS) utrzymuje stałą obserwację wulkanu za pomocą sejsmografów, czujników deformacji gruntu i instrumentów mierzących emisje gazów. PHIVOLCS wydaje regularne ostrzeżenia i zalecenia dotyczące ewakuacji dla okolicznych mieszkańców, aby zminimalizować ryzyko strat w ludziach podczas erupcji.
Rząd Filipin opracował także plany ewakuacji dla mieszkańców regionu Albay, a ludność jest regularnie szkolona w zakresie postępowania w przypadku erupcji. Pomimo tych środków ostrożności, gęsto zaludniony obszar wokół Mayon sprawia, że każda erupcja niesie ze sobą ryzyko dla tysięcy ludzi.
Wulkan Mayon jest jednym z najpiękniejszych, ale i najniebezpieczniejszych wulkanów na Filipinach. Jego symetryczny stożek jest źródłem podziwu i fascynacji, ale również przypomnieniem o niszczycielskiej sile natury. Liczne erupcje w historii Mayon pozostawiły trwały ślad w lokalnej społeczności i kulturze, a wulkan nadal stanowi zagrożenie dla tysięcy ludzi zamieszkujących jego okolice. Jednak dzięki nowoczesnym technologiom monitoringu oraz lepszej edukacji, ryzyko związane z jego erupcjami jest lepiej kontrolowane niż kiedykolwiek wcześniej.
Przeczytaj również: Wyspa SURTSEY Zakazany cud wulkaniczny
