Tegoroczna edycja Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego odbędzie się pod hasłem „Wszystko jasne”. Podczas dwóch majowych weekendów będziemy zastanawiać się nad fenomenem światła, jego ulotnej naturze i pierwszoplanowej roli, jaką odgrywa w naszym życiu. Skupimy się na roli, jaką pełni w malarstwie, fotografii i architekturze. Opowiemy również, jak ludzkość radziła sobie z ciemnością, rozświetlając ją nowymi wynalazkami.
Dni Dziedzictwa, organizowane przez Małopolski Instytut Kultury w Krakowie, to jedno z największych cyklicznych wydarzeń ukazujących i promujących bogactwo kulturowe Małopolski. Podczas każdej edycji umożliwiamy poznanie wyjątkowych miejsc w regionie – pałaców, klasztorów, starych fabryk i domostw. Te otwierane podczas wydarzenia zabytkowe obiekty są na ogół niedostępne dla zwiedzających, miejsca znane pokazujemy natomiast z zupełnie innej, często nieoczywistej perspektywy. Jak zwykle na uczestników czekać będzie bogata oferta oprowadzań i spacerów ze specjalistami i pasjonatkami lokalnej historii, warsztatów dla dzieci i dorosłych, gier i pokazów, które odbędą się na terenie Krakowa, Limanowej oraz w Zakrzowie k. Niepołomic.
W PROGRAMIE:
17–18 maja 2025
- Dwór Marsów i rafineria ropy naftowej w Limanowej
- Willa przy Józefitów w Krakowie – MuFo
- Klasztor, kościół i muzeum oo. Dominikanów w Krakowie
24–25 maja 2025
- Zagroda Apolonia w Zakrzowie (k. Niepołomic)
- Gmach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie
- Pałac i park im. Anny i Erazma Jerzmanowskich w Krakowie
- Kamienica Sperlinga w Krakowie
Rozświetlona Limanowa
Pierwszy weekend Dni Dziedzictwa to okazja do rzucenia światła na Limanową. 17 i 18 maja zapraszamy do Dworu Marsów oraz do rafinerii ropy naftowej. W zabytkowym dworze będziemy mieli okazję posłuchać niezwykłych historii przewodniczek i przewodników o tym wyjątkowym miejscu, a także zobaczyć wystawę fotograficzną, zagrać w grę terenową i odpocząć podczas pikniku. Gratką dla miłośniczek i miłośników tras technologicznych oraz pasjonatek i pasjonatów lokalnych historii będzie natomiast wizyta w rafinerii ropy naftowej w Limanowej. Zapraszamy na spacery historyczne i architektoniczne po terenie zakładu, połączone z możliwością wejścia na wieżę rafineryjnej strażnicy.
To nie wszystko – w sobotę wieczorem rozświetlimy Sowliny. Podczas historycznego pikniku przeniesiemy się do pierwszej i drugiej dekady XX wieku za sprawą pokazu latarni magicznych i spektaklu pantomimy Piknik w ramie czasu. Wieczór zakończy projekcja diaporamy o historii rafinerii w Sowlinach na ścianie jednej z hal, wzbogacona oprawą muzyczną na żywo. Weekend z Dniami w Limanowej to także zwiedzanie Sanktuarium pw. Matki Boskiej Bolesnej czy historyczny spacer po miejscowości. Będzie on także okazją do przywołania postaci Klementyny Zubrzyckiej-Bączkowskiej, której fotografie pokażemy w przestrzeni miasta w ramach specjalnie przygotowanej wystawy Limanowa. Wyświetlone. A o samej Klementynie będzie można posłuchać podczas wykładu w dworze Marsów.
Kraków znany – nieznany
Nie mniej emocji będzie można doświadczyć w Krakowie. Jednym z udostępnionych obiektów będzie willa przy ul. Józefitów 16 – obecnie oddział Muzeum Fotografii w Krakowie, a w przeszłości siedziba Muzeum Historii Fotografii. Dlaczego Muzeum znalazło się przy Józefitów? W tym budynku w 1945 roku odnaleziono trzysta filmów pełnometrażowych i około sto krótkometrażowych, a poza tym taśmy, kamery, lampy. Były podstawy, by powołać tu główny ośrodek sztuki filmowej w Polsce. Choć do tego nie doszło, a dzisiejszym centrum kinematograficznym jest Łódź, o tym miejscu zwykło się mówić „Prafilmówka Krakowska”. O niej, jej zapleczu i przestrzeniach samej willi posłuchamy podczas licznych oprowadzań. Zajrzymy też do pracowni konserwatorskiej, magazynów studyjnych i ciemni fotograficznej.
Podczas pierwszego weekendu Dni Dziedzictwa będzie można również zwiedzić klasztor, kościół i Muzeum oo. Dominikanów. Symbolika światła jest bowiem niezwykle ważna dla Domini canes (z łac. „psów pańskich”), jak popularnie zwykło się mawiać o braciach. Zgodnie z tradycją bowiem matce św. Dominika, Joannie, przed narodzeniem syna przyśniło się, że urodzi psa z zapaloną pochodnią w pysku. Światło to miało rozpalić świat, niosąc na wszystkie jego krańce Słowo Boże.
24–25 maja swoje drzwi otworzy również Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, najstarsza biblioteka uniwersytecka w Polsce. Jej początki sięgają XIV wieku, kiedy to przy poszczególnych wydziałach, kolegiach i bursach studenckich gromadzono tomy ofiarowane przez profesorów i wychowanków dla młodszych, spragnionych wiedzy studentów. Dla pęczniejących zbiorów wybudowano nowy gmach przy al. Mickiewicza. Powszechnie kojarzymy go z uporządkowanymi zbiorami, przestronną czytelnią (czy wręcz czytelniami), ale niewielu wie, że działa tu także m.in. introligatornia, klinika papieru czy sekcja konserwacji. Oprowadzania po tych miejscach, a także magazynach zbiorów i całym gmachu Biblioteki, będą odbywały się przez cały drugi weekend Dni Dziedzictwa.
Świet(l)ni ludzie z Małopolski
Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego to nie tylko opowieść o miejscach, ale także o ludziach. Człowiek, który oświetlił Amerykę, polski Nobel, wreszcie – samotnik z Prokocimia. Tak mówiono o Erazmie Jerzmanowskim jeszcze za jego życia. Niemal nie zachowały się po nim zdjęcia, przedmioty, nie ma zbyt wielu wspomnień. Najlepszym świadkiem życia Erazma Jerzmanowskiego i jego żony Anny jest zatem zakupiony z końcem XIX wieku pałac i park im. Anny i Erazma Jerzmanowskich w niegdysiejszej podkrakowskiej wsi Prokocim. Przed nami oprowadzania, spacery, warsztaty i wykłady, których tematem będzie to niezwykłe miejsce i jego dawni właściciele.
Kolejną fascynującą osobowością, którą poznamy za pośrednictwem miejsca, będzie Józef Sperling, kreatywny przedsiębiorca z Rzeszowa, zajmujący się wyrobem mebli i urządzaniem wnętrz. W 1912 kupił on kamienicę przy Sławkowskiej 12, zwaną od jego nazwiska kamienicą Sperlinga. Przez jakiś czas prowadził tutaj swoje Atelier kompletnych urządzeń meblowych i dekoracyi wewnętrznych. Dziś w kamienicy znajduje się galeria obrazów należąca do wnuka pierwotnego nabywcy, architekta i fotografa, Christiana Lepretteʾa.
W końcu nie byłoby Zagrody Apolonii w Zakrzowie koło Niepołomic, gdyby nie konserwatorka zabytków Elżbieta Graboś. Drewniany dom babki, stojący w miejscu zwanym Studzieńcem, stał się dla niej miejscem, w którym eksperymentuje z materiałami, technologiami oraz rozwiązaniami aranżacyjnymi. 24 i 25 maja będziemy mieli okazję zwiedzić tę niezwykła przestrzeń i poznać panią Elżbietę podczas oprowadzań, w trakcie których zapewne otworzy nas na to, co dla niej najważniejsze – na estetykę płynącą z tradycji, z wiarą, że świadomość lokalnej tożsamości daje poczucie harmonii ze światem.
INFORMACJE ORGANIZACYJNE:
We wszystkich wspomnianych miejscach będzie można otrzymać bezpłatną książkę Radka Raka pt. „Wszystko jasne”, w której autor opowiada historie związane z zabytkami pokazywanymi podczas tej odsłony Dni Dziedzictwa, wplatając pomiędzy fakty wątki fantastyczne.
Pełny program wydarzeń dostępny jest na stronie internetowej Dni Dziedzictwa pod adresem: https://dnidziedzictwa.pl/program/27-mddk/
Wstęp do wszystkich zabytków i na wydarzenia realizowane podczas Dni Dziedzictwa jest bezpłatny.
Na wybrane punkty programu obowiązuje rezerwacja, której można dokonać na stronie internetowej https://dnidziedzictwa.pl/rezerwacje/ lub telefonicznie: tel. 533 654 003 (pon.–pt., 10:00–15:00).
Informacja prasowa
