Jednym z pierwszych pytań, które pojawiają się w gronie osób zainteresowanych upadłością jest pytanie jak przebiega i ile trwa proces postępowania upadłościowego oraz jaki jest jego koszt dla dłużnika?
Postępowanie upadłościowe co do zasady dzieli się na dwa etapy.
I. POSTĘPOWANIE W PRZEDMIOCIE OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI.
Do tego etapu należą:
1. Sporządzenie i złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Ten etap może zainicjować dłużnik lub każdy z wierzycieli osobistych dłużnika, składając wniosek o ogłoszenie upadłości do sądu rejonowego, wydziału gospodarczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby fizycznej bądź miejsce siedziby osoby prawnej.
Wniosek o ogłoszenie upadłości należy złożyć na formularzu urzędowym zgodnym z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości. W tym miejscu należy pamiętać, że dokument należy wypełnić ze szczególną starannością, podając niezbędne informacje, bowiem sąd może oddalić wniosek albo go zwrócić, jeśli został wypełniony niewłaściwie lub pojawiły się w nim braki. W dokumencie należy zawrzeć m.in. informację o przychodach dłużnika, jego kosztach utrzymania, informacje o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich 12 miesiącach, spis wierzycieli, czyli listę osób lub firm, których jesteśmy dłużnikiem wobec, których nasze zobowiązanie jest wymagalne. W uzasadnieniu wniosku trzeba z kolei przedstawić swoją historię i sytuacje, które doprowadziły do powstania stanu zadłużenia.
W przypadku skomplikowanych spraw, kilkudziesięciu wierzycieli i braku wiedzy na temat aktualnej wysokości zadłużenia warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości jest wypełniony w poprawny sposób i załączono w nim kompletne dokumenty, sąd może ogłosić upadłość nawet bez przeprowadzenia rozprawy i bez przesłuchania dłużnika.
2. Rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Sąd rozpatruje złożony formularz pod kątem spełnienia przesłanek wymaganych ustawą. Istnieją możliwości przy wydawaniu przez sąd orzeczenia:
1. Ogłoszenie upadłości,
2. Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości,
3. Odrzucenie wniosku o ogłoszenie upadłości,
4. Zwrócenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Aby dowiedzieć się więcej odnośnie wydawanych orzeczeń sądu upadłościowego zapoznaj się z naszym wpisem: Wniosek o ogłoszenie upadłości.
W zdecydowanej większości orzeczenie w sprawie w sprawie wniosku zapada po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywany jest wnioskodawca (najczęściej jest to dłużnik) w celu złożenia wyjaśnień. Dłużnik dąży do ogłoszenia upadłości, a celem wszczętego postępowania upadłościowego będzie likwidacja posiadanego majątku.
3. Ogłoszenie upadłości dłużnika w Monitorze Sądowym i Gospodarczym i wezwanie wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w przypadku wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości.
W ramach pierwszego etapu postępowania upadłościowego, sąd ogłaszający upadłość m.in. wyznacza sędziego-komisarza i zastępcę sędziego-komisarza, syndyka, wzywa wierzycieli do zgłaszania przysługujących im wierzytelności, w określonym terminie. Po zatwierdzeniu listy przez sędziego-komisarza i ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym dokument przesyła się do wglądu dla wierzycieli, których prawem jest wniesienie zarzutów w sytuacji, gdy nie uznano ich wierzytelności.
II. WŁAŚCIWE POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE.
Jeżeli sąd wyda postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości dłużnika, to w tym momencie kończy się pierwsza faza postępowania i wkraczamy w kolejną, zwaną właściwym postępowaniem upadłościowym.
1. Przejęcie przez syndyka zarządu majątkiem upadłego.
W ramach tego postępowania dłużnik staje się upadłym, a majątek który posiada od tej pory nosi miano masy upadłościowej, czyli tworu którym zarządza wyznaczony do tego zadania przez sąd – syndyk masy upadłości.
a) następuje oszacowanie majątku upadłego, jego upłynnienie oraz podział pomiędzy wierzycieli. Tak się dzieje, kiedy dłużnik posiada majątek, który da się spieniężyć i w późniejszym etapie przeznaczyć na spłatę wierzycieli.
b) jeżeli upadły nie posiada żadnego majątku, pomija się likwidację, a koszty postępowania upadłościowego zostają uwzględnione w ewentualnym planie spłaty wierzycieli lub umorzone.
W zależności od sytuacji, dalszym krokiem jest ustalenie planu pozostałych spłat, albo ich umorzenie zobowiązań dłużnika.
2. Ustalenie planu spłaty lub umorzenie zobowiązań dłużnika.
Po likwidacji majątku upadłego, syndyk sporządza plany podziału – osobne dla wierzycieli zabezpieczonych na sprzedawanych składnikach majątku (zastaw, hipoteka, hipoteka morska, kaucja gwarancyjna, zastaw rejestrowy, przewłaszczenie na zabezpieczenie), a osobno ogólny plan podziału. Plany mogą być zaskarżone zarzutami. Po likwidacji całego majątku upadłego, Syndyk sporządza ostateczny plan podziału, który również może być kwestionowany.
3. Spłata długów według ustalonego harmonogramu spłat.
Na tym etapie, główną rolę odgrywa upadły, który dokonuje spłat zgodnie z ustalonym uprzednio harmonogramem spłat. Jeśli dłużnik wywiąże się ze swoich zobowiązań, sąd stwierdzi wykonanie planu oraz umorzy pozostałe, niespłacone należności upadłego, które powstały przed ogłoszeniem upadłości. W ten sposób dochodzi do wyczekiwanego oddłużenia.
W sytuacjach wyjątkowych możliwe jest uchylenie całego planu spłat i umorzenie wszelkich zobowiązań. Ważne jest, aby pamiętać, że przez cały okres realizowania postanowień sądu, należy przygotowywać coroczne sprawozdania z wykonania planu. Jednakże, jeżeli upadły nie realizował postanowień sądu, plan spłat zostaje uchylony i do oddłużenia nie dochodzi.
4. Warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty.
Trzecią możliwością jest warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty. Regulacja ta jest efektem ostatniej dużej nowelizacji ustawy prawo upadłościowe z 24 marca 2020 r. Umorzenie przez sąd zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli może nastąpić pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli (art. 369 ust. 2 p. up.). Jeżeli upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku, o którym mowa w ust. 2, zobowiązania upadłego, o których mowa w ust. 1, ulegają umorzeniu z upływem pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli. Na wniosek upadłego lub wierzyciela sąd wydaje postanowienie stwierdzające umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli. W postanowieniu sąd wskazuje datę umorzenia zobowiązań upadłego (art. 369 ust. 2h p. up.). Nadmienić należy, że w razie uchylenia postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli – zobowiązania upadłego nie podlegają umorzeniu. Taka sama sankcja w postaci braku umorzenia zobowiązań upadłego występuje w razie uchylenia plany spłaty (art. 370e ust. 3 p. up.).
Koszty postępowania upadłościowego
Koszt takiego postępowania to 30 zł. Ustawodawca określił, że celem tego postępowania jest oddłużenie, a dopiero kolejnym zaspokojenie roszczeń wierzycieli w jak najwyższym stopniu, otwierając drogę do oddłużenia osobom, których sytuacja finansowa jest bardzo ciężka. Dotyczy to osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, czyli konsumentów. W przypadku przedsiębiorcy opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości wynosi 1000 zł.
W sytuacji braku jakichkolwiek środków do życia oraz braku majątku, dłużnik może skorzystać z instytucji zwolnienia od kosztów sądowych. Wtedy koszty postępowania są tymczasowo pokrywane przez Skarb Państwa. Dopiero później koszty te powinny zostać spłacone w ramach wykonywanego planu spłaty wierzycieli.
Czas trwania postępowania upadłościowego
Czas trwania całego postępowania zależy od wielu czynników, m. in. wielkości sądu i ilości spraw wpływających do rozpoznania, wielkości majątku dłużnika (jeżeli w skład masy upadłości wchodzi nieruchomość to postępowanie będzie przedłużać się o czas znalezienia na niego kupca), wielości wierzycieli i innych czynników. Należy liczyć, że postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości jest wydawane w przeciągu 4 miesięcy od złożenia wniosku, natomiast całe postępowanie może trwać nawet kilka lat.
Spodobał Ci się artykuł? Czytaj więcej na www.sposobnadlugi.pl
