Mantou (饅頭) to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli kuchni północnych Chin. Te miękkie, puszyste bułeczki na bazie mąki pszennej nie są tylko chlebem – to fundament chińskiego stołu, tak samo ważny jak ryż na południu kraju. Spożywane od setek lat, mantou stały się nieodłącznym elementem codziennych posiłków, a także ofiar rytualnych podczas świąt i obrzędów rodzinnych.
Dziś mantou są obecne w całych Chinach, w różnych wariantach, zarówno na słodko, jak i wytrawnie, i coraz częściej zdobywają popularność także na Zachodzie dzięki swojej prostocie, miękkiej strukturze i uniwersalności.
W tym artykule dowiesz się wszystkiego o mantou – od ich historii i symboliki, przez składniki i technikę przygotowania, aż po regionalne warianty i praktyczne porady.
Co to jest mantou?
Mantou to miękkie, gotowane na parze bułeczki pszenne, tradycyjnie spożywane w północnych Chinach jako główny element posiłku lub przekąska. Są delikatne w smaku, neutralne, dzięki czemu świetnie komponują się z wyrazistymi daniami, sosami i dodatkami.
Historia mantou
Mantou mają bardzo długą tradycję – według legendy sięgają aż czasów Trzech Królestw (ok. III w. n.e.), kiedy to znany strateg wojskowy Zhuge Liang miał wymyślić gotowane na parze bułeczki, aby zastąpić ofiary z głów ludzkich dla duchów rzeki podczas przeprawy wojsk. Od tej pory mantou stały się symbolem ochrony i pomyślności.
Historycznie mantou były przede wszystkim pokarmem mieszkańców północnych Chin, gdzie klimat sprzyjał uprawie pszenicy, w przeciwieństwie do południa, gdzie dominował ryż. Mantou były więc podstawowym chlebem w regionach takich jak Pekin, Hebei, Shanxi czy Shandong.
Składniki mantou
Tradycyjna receptura mantou jest bardzo prosta i opiera się na kilku podstawowych składnikach:
- mąka pszenna (najlepiej wysokiej jakości, typu bao flour)
- drożdże
- woda
- szczypta soli
Czasami dodaje się również odrobinę cukru, aby przyspieszyć fermentację i nadać subtelną słodycz, szczególnie w wersjach dla dzieci.
Jak zrobić mantou – przepis krok po kroku
Składniki (na około 8 bułeczek):
- 500 g mąki pszennej
- 250 ml letniej wody
- 5 g suchych drożdży
- 1 łyżka cukru (opcjonalnie)
- szczypta soli
Przygotowanie:
- Drożdże wymieszaj z letnią wodą i cukrem, odstaw na 5–10 minut aż się spienią.
- Dodaj wodę z drożdżami do mąki i wyrób gładkie, elastyczne ciasto.
- Przykryj wilgotną ściereczką i odstaw na 1 godzinę, aż podwoi objętość.
- Wyłóż ciasto na oprószony mąką blat, odgazuj, wyrabiaj jeszcze chwilę.
- Podziel ciasto na 8 części i uformuj gładkie bułeczki.
- Ułóż je na kawałkach pergaminu w parowarze, zostaw do ponownego wyrośnięcia na 15–20 minut.
- Paruj na średnim ogniu przez 15 minut, a następnie odczekaj jeszcze 5 minut przed otwarciem pokrywy, aby bułeczki nie opadły.
Mantou najlepiej smakują na świeżo, ale można je także przechowywać w zamrażarce i podgrzewać ponownie na parze.
Odmiany mantou
Choć klasyczne mantou są neutralne w smaku, istnieje wiele ich wersji:
- słodkie mantou – z dodatkiem mleka skondensowanego lub nadziewane pastą z fasoli azuki
- mantou dyniowe – z puree z dyni, o złocistym kolorze
- mantou sezamowe – z pastą sezamową w środku
- mantou wielokolorowe – barwione np. szpinakiem, marchwią, burakiem
- mantou smażone (炸馒头, zhá mantou) – często serwowane w restauracjach z mlekiem skondensowanym do maczania
W Chinach można także spotkać mantou w ogromnych rozmiarach, podawane podczas świąt i ceremonii rodzinnych jako symbol obfitości.
Jak jeść mantou?
Mantou to w Chinach zamiennik ryżu – dlatego podaje się je właściwie do wszystkiego:
- do potraw duszonych (np. czerwonego wieprzowiny hong shao rou)
- do dań z warzyw i tofu
- do zup
- do słodkich deserów (np. smażone mantou z mlekiem skondensowanym)
Mantou można jeść na ciepło, prosto z parowaru, lub po ostygnięciu. Wiele osób traktuje mantou jako przekąskę i zabiera do pracy czy szkoły.
Przechowywanie mantou
- Po ostygnięciu mantou można przechowywać w lodówce do 2–3 dni.
- Można je również zamrozić i podgrzać na parze bez wcześniejszego rozmrażania.
- Smażone mantou najlepiej spożyć tego samego dnia.
Mantou w świecie
Dzięki migracji i popularności kuchni chińskiej mantou są znane dziś w całej Azji Wschodniej – w Korei (jako mandu-bbang), w Japonii (jako manjū w słodkiej formie), a także w Azji Południowo-Wschodniej. W Europie czy Ameryce można znaleźć mantou w restauracjach dim sum i na stoiskach street foodowych, często serwowane z pikantnymi sosami.
Czy mantou jest wegańskie?
Tak, tradycyjne mantou nie zawiera produktów zwierzęcych (poza czasem słodką wersją z mlekiem skondensowanym).
Czy można użyć mąki pełnoziarnistej?
Można, ale struktura będzie mniej puszysta i bardziej zbita.
Jak sprawić, żeby mantou były bielsze?
Użyj wysokiej jakości mąki pszennej i nie dodawaj cukru, który może delikatnie karmelizować podczas parowania.
Mantou to nie tylko chleb – to kulinarne serce północnych Chin, symbol domowego ciepła i rodzinnego stołu. Ich miękkość, prostota i wszechstronność sprawiają, że mantou są kochane od pokoleń i niezmiennie cieszą się popularnością w całej Azji. Jeśli jeszcze ich nie próbowałeś – warto, bo to smak, który zachwyca swoją subtelną prostotą.
Ten artykuł jest częścią cyklu „Bochenek Świata”, w którym pokazujemy chleby i wypieki z całego globu – od brazylijskiego pão de queijo, przez kolumbijskie pan de bono, po afrykańską injera. Poznaj historię i kulturę zapisane w bochenkach!
