Trójwymiarowe modele tkanki mózgowej pokazały, że choć wirus SARS-CoV-2 nie atakuje neuronów, to może wnikać do komórek obecnych w naczyniach krwionośnych mózgu. Stamtąd może zakażać inne komórki.
Eksperymenty z użyciem trójwymiarowych modeli tkanki mózgu stworzonych przez specjalistów z University of California, San Diego wskazały na potencjalną drogę, którą powodujący COVID-19 wirus może atakować mózg.
„Dane kliniczne i epidemiologiczne wskazują, że mózg może być celem infekcji SARS-CoV-2 – zwraca uwagę prof. Joseph Gleeson, współautor pracy opublikowanej w piśmie „Nature Medicine”. – Perspektywa spowodowanego przez COVID-19 uszkodzenia mózgu to jedno z głównych zmartwień związanych z ‘długim COVID’, ale hodowane w laboratorium ludzkie neurony nie są podatne na infekcję. Wcześniejsze publikacje wskazywały natomiast, że zakazić mogą się komórki produkujące płyn mózgowo-rdzeniowy, prawdopodobne są też inne drogi infekcji” – wyjaśnia ekspert.
Badacze opracowali więc złożone trójwymiarowe modele (tzw. asembloidy) zawierające różne komórki mózgu. Zaobserwowali silną infekcję SARS-CoV-2.
Jak się okazało rzeczywiście neurony były odporne na infekcję, ale koronawirus zakażał perycyty, komórki obecne w naczyniach krwionośnych, które mają na powierzchni receptor umożliwiający przyłączanie się SARS-CoV-2. Licznie produkowane w tych komórkach wiriony, cząstki wirusowe, wnikały następnie do kolejnych komórek, prowadząc do rozległych uszkodzeń. Głównym celem wtórej infekcji były astrocyty – komórki wspierające neurony.
To oznacza, że leżące w naczyniach perycyty mogą dla wirusa stanowić furtkę do mózgu. „Alternatywnie, zakażone perycyty mogą prowadzić do zapaleń naczyń krwionośnych, a przez to do skrzepów, udarów i krwawień – powikłań obserwowanych u wielu pacjentów z SARS-CoV2 hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii” – twierdzi prof. Gleeson.
Autorzy odkrycia pracują już nad udoskonalonymi asembloidami, które będą zawierały całe naczynia krwionośne zdolne do transportowania krwi, co pozwoli na lepsze odwzorowanie warunków panujących w żywym mózgu.
Z badań tych może wyłonić się wiedza na temat także innych chorób – uważają naukowcy.
Więcej informacji na stronach:
https://www.eurekalert.org/pub_releases/2021-07/uoc–3s071621.php
https://www.nature.com/articles/s41591-021-01443-1 (PAP)
Marek Matacz
